BIOGRAFIE

Xeno groeit op in een artistieke omgeving. Hoewel hij ook muzikaal talent heeft (hij speelt graag op een oud spinet) geeft hij toch de voorkeur aan de schilderkunst.

In zijn geboorteplaats vindt hij al op 17 jarige leeftijd in de kunstschilder Arend Hijner (1866-1916) zijn eerste leermeester.

In 1892 vervolgt hij zijn opleiding aan de Rijksnormaalschool voor Teekenonderwijs te Amsterdam. Deze school – opgericht in 1881 – is een vierjarige dagopleiding, die opleidt tot docent tekenen in het voortgezet onderwijs. Hij behaalt in 1896 de MO-akte tekenen.

Xeno vertrekt naar het Gelderse dorp Renkum. Daar wordt op 4 oktober de Gemeente-Tekenschool geopend door de initiatiefnemer burgemeester Van Toulon van der Koog. Op zoek naar een geschikte directeur vraagt hij de kunstschilder Théophile de Bock, die sinds 1895 in Renkum woont, om advies. Deze verwijst hem naar de directeur van de Rijksnormaalschool in Amsterdam, de heer W.G.B. Molkenboer (1844-1915). Op zijn voordracht wordt Xeno benoemd als directeur van de Renkumse school.

In 1899 opent de Gemeente-Tekenschool in Oosterbeek haar deuren. Xeno is nu directeur van beide scholen.

Xeno sluit zich als werkend lid aan bij de Renkumse kunstvereniging Pictura Veluvensis (1902-1935). Binnen deze vereniging bekleedt hij diverse functies: secretaris in 1906, vicevoorzitter van 1911 t/m 1915 en jurylid voor de tentoonstellingen in 1904 en 1906. Hij neemt deel aan de tentoonstellingen van 1902 t/m 1909, 1911, 1915, 1918, 1919 en 1928).

Op 15 maart 1906 schrijft Xeno een brief aan de in Oosterbeek woonachtige kunstenares Mathilde Jacoba (‘Tilly’) van Vliet met de intentie haar als werkend lid van Pictura Veluvensis te kunnen inschrijven. Er wordt een afspraak gemaakt en deze ontmoeting mondt uit in een huwelijk, dat op 3 december 1906 wordt gesloten door de vriend van Xeno en ambtenaar van de burgerlijke stand Johan Wesselink. Het jonge paar gaat wonen in een houten huis waar Xeno reeds zijn intrek heeft genomen.

Xeno werkt in Katwijk aan Zee.

Op 4 maart wordt dochter Felicia geboren.

Xeno wint zijn eerste Gouden Medaille voor zijn inzendingen naar de Tentoonstelling der Elf Provinciën in Park Tivoli te Utrecht. In 1910 wint Xeno wederom een Gouden Medaille voor zijn inzending De Veluwe-Zoom op de Provinciale Tentoonstelling in park Tivoli te Utrecht. Dit werk wordt tijdens de tentoonstelling verkocht voor ƒ 1200,-. Een voor die tijd zeer aanzienlijk bedrag.

Het echtpaar Münninghoff-van Vliet betrekt in 1911 de voor hen gebouwde villa Beata aan de Kurhauslaan – toentertijd een grindweg, tegenwoordig een gedeelte van de Théophile de Bockweg – te Renkum. De riante villa wordt gebouwd in opdracht van de moeder van Tilly.

In 1912 worden de tekenscholen in Renkum en Oosterbeek samengevoegd. Standplaats wordt Oosterbeek. Xeno werkt in Katwijk aan Zee.

Op 17 juni wordt dochter Rhoda Elisabeth Aline geboren. Xeno en Tilly zetten zich in voor de hulpverlening aan Belgische vluchtelingen.

Xeno wordt benoemd tot secretaris van de Subcommissie te Arnhem en Omstreken van het Nederlandsch Steuncomité voor Beeldende Kunstenaars. Dit is een onderafdeling van het landelijke comité, waarvan hij een van de oprichters is. Het steuncomité is een initiatief van de Amsterdamse vereniging St. Lucas, waarin vrijwel alle Nederlandse kunstenaarsverenigingen zijn vertegenwoordigd. Doel is door middel van giften, tentoonstellingen en verlotingen geld te genereren ter ondersteuning van kunstenaars, die als gevolg van de oorlog in financiële problemen dreigen te geraken.

Xeno werk in Grave. Zijn vader is gedurende deze periode opgenomen in het St. Elisabethgesticht aldaar.

Het echtpaar Münninghoff-van Vliet verhuist naar Oosterbeek. Met financiële ondersteuning van Tilly’s moeder wordt de villa Heerdstede aangekocht aan de Bato’sweg nummer 3, later 41 (heden Van Toulon van der Koogweg 96). Dit huis ligt tegenover het park Bato’swijk met een prachtig uitzicht op het park, de Benedendorpsweg, de uiterwaarden, de achterliggende Betuwe en Nijmegen en omstreken.

Ateliertentoonstelling in de ‘Heerdstede’ te Oosterbeek gedurende de maanden juli en augustus. Werk van Xeno en Tilly.

Xeno viert zijn 25 jarig directeurschap van de Gemeente-Tekenschool.

Xeno wordt uitgenodigd om samen met een groot aantal landelijke kunstenaars een album samen te stellen met 217 speciaal voor dit doel vervaardigde afbeeldingen van Nederland ter gelegenheid van het 25 jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina. Xeno is vertegenwoordigd met het werk Markelo.

Ateliertentoonstelling in de ‘Heerdstede’ te Oosterbeek gedurende de maanden november en december. Werk van Xeno en Tilly.

De Arnhemse kunstvereniging Artibus Sacrum, waarvan Xeno bestuurslid is, organiseert van 14 oktober t/m 4 november een ‘eere-tentoonstelling’ van zijn werk ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag in Gebouw De Korenbeurs te Arnhem.

 

Xeno vertaalt een lijvig boekwerk uit het Duits van Broder Christiansen en Eli Carnap: ‘Nieuwe Grondslagen der Graphologie’, uitgegeven door Van Loghum Slaterus te Arnhem.

Xeno vertaalt uit het Duits het boek ‘De grafologie van de schrijfmachine op wetenschappelijke grondslag; handboek voor grafologisch en criminologisch onderzoek’, oorspronkelijk in 1936 geschreven door Alfred Kring en uitgegeven door Santpoort Uitgeverij v/h C.A. Mees.

Xeno wordt op 21 september benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. De Koninklijke onderscheiding wordt hem opgespeld door zijn echtgenote.

Xeno neemt afscheid als directeur van de Gemeente-Tekenschool.

Xeno werkt in het Belgische plaatsje Esneux.

Een leerling van Xeno, Chris Zeijlstra uit Arnhem, vervaardigt ter gelegenheid van zijn zeventigste verjaardag een bijzondere map met veertien cartoonachtige aquarellen onder de titel ‘Aan mijn vriend en leermeester Xeno Münninghoff’. Zeijlstra legt een aantal gedenkwaardige momenten uit het leven van zijn leermeester vast.

Het gezin Münninghoff-van Vliet moet in de septemberdagen evacueren. Op 4 oktober verlaat het Oosterbeek. Het gezin belandt in het buurtschap Overwoud tussen Barneveld en Lunteren. Door een ongeneeslijke ziekte en de ontberingen tijdens de evacuatie overlijdt Xeno op 31 oktober in Hotel De Roskam te Barneveld, dat dan dienst doet als noodziekenhuis. Op 2 november wordt Xeno in Barneveld begraven.

Op 3 november vindt de herbegrafenis plaats op de begraafplaats aan de Fangmanweg te Oosterbeek.

In de raadsvergadering van 21 maart wordt besloten een laan naar Xeno te vernoemen. Op het oude landgoed De Dennenkamp verschijnt de naam Münninghofflaan.

De gemeente Renkum eert Xeno met een herdenkingstentoonstelling van 24 augustus t/m 15 september in het gemeentehuis aan de Generaal Urquhartlaan te Oosterbeek.

Tentoonstelling in Galerie Meijer & Siegers aan de Pietersbergseweg te Oosterbeek van 20 november t/m 9 december. Presentatie van het boek ‘Xeno Münninghoff. Schilder van het landschap’ van de hand van Hans Könings. Uitgegeven door Drukkerij en Uitgeverij Meijer & Siegers B.V., Oosterbeek. Werk van Xeno en Tilly.

Tentoonstelling in Museum Veluwezoom (in kasteel Doorwerth) ‘Xeno Münninghoff. Trouw aan het Veluws landschap’. Presentatie van het gelijknamige boek van de hand van Dick van Veelen en Ulbe Anema. Uitgegeven door Uitgeverij Kontrast te Oosterbeek. Zowel het werk van Xeno als van Tilly wordt belicht.

Tentoonstelling in Museum Veluwezoom (in kasteel Doorwerth) ‘Xeno Münninghoff Verzameld’. Presentatie van het gelijknamige boek van de hand van Dick van Veelen en Ulbe Anema.